Błonnik – zdrowa miotła

Jedną z podstawowych przyczyn, dla których produkty nieoczyszczone lub nisko oczyszczone zawierające złożone węglowodany są tak ważne w diecie, jest to, że wraz z warzywami i owocami stanowią najlepsze źródło błonnika czyli substancji balastowych.

Błonnik nie jest składnikiem odżywczym, wędruje przez cały przewód pokarmowy w stanie praktycznie niezmienionym, wchłaniając po drodze wodę, kwasy żółciowe, toksyny i metale ciężkie. Jest swego rodzaju miotłą czyszczącą nasze jelita ze złych produktów przemiany materii. Pomaga w zaparciach, biegunce, hemoroidach i walce z otyłością. Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów, stabilizuje stężenie glukozy we krwi.

Są dwa rodzaje błonnika: rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Większość roślin zawiera obydwa rodzaje błonnika, lecz w różnych proporcjach.

Nierozpuszczalny błonnik

Nierozpuszczalnym błonnikiem jest głównie celuloza, znajdująca się we wszystkich roślinach. Dobrym jej źródłem są wszystkie zboża (szczególnie pszenica, kukurydza i ryż), warzywa i rośliny strączkowe.

Nierozpuszczalny błonnik jest ważnym czynnikiem zapobiegającym zaparciom, hemoroidom i uchyłkowatości jelit. Wysokobłonnikowa dieta z wystarczającą ilością płynów przyspiesza przesuwanie się treści pokarmowej w jelitach, pomaga w zapobieganiu nowotworom jelita grubego i wzdęciom. Łagodzi uczucie głodu i – jeśli przyjmujemy wystarczającą ilość płynów – powoduje wrażenie sytości.

Rozpuszczalny błonnik

Rozpuszczalny błonnik to głównie pektyna (głównie owoce cytrusowe, jabłka), beta-glukany (owies, jęczmień, żyto) oraz arabinoza (rośliny strączkowe).

Z badań wynika, że rozpuszczalny błonnik pomaga w obniżeniu złego cholesterolu LDL. Pomaga również w kontroli poziomu glukozy we krwi, gdyż zmniejsza tempo wchłaniania cukru, co jest ważne u osób chorych na cukrzycę. Ponadto ogranicza w pewnym stopniu przyswajanie tłuszczów w przewodzie pokarmowym i opóźnia ich trawienie.

Inne formy błonnika

Skrobia oporna powstaje w gotowanych i schłodzonych produktach skrobiowych (głównie ziemniaki i kasze). Ma podobne właściwości co błonnik. Nie ulega jednak trawieniu w przewodzie pokarmowym lecz przechodzi do jelita grubego, gdzie może być pomocna przy oddawaniu stolca.

Lignina występuje głównie w siemieniu lnianym, ziarnach zbóż, jagodach i niektórych warzywach.